Fizyka Ziemi i jej światowe początki w Uniwersytecie Jagiellońskim

Fizyka Ziemi i jej światowe początki w Uniwersytecie Jagiellońskim

Zarys treści: Fizyka Ziemi, zwana inaczej geofizyką, jest dyscypliną stosunkowo młodą, a początki jej rozwoju jako samodzielnej gałęzi nauki przypadają na koniec 2. połowy XIX w. Na jej przykładzie można zaobserwować proces wykluwania się nowej dyscypliny naukowej od samych jej skromnych początków i przekształcanie się w znaczącą, obejmującą swym zasięgiem ogromny zakres problemów gałąź wiedzy oraz przybieranie przez nią konkretnych form organizacyjnych. W tym kontekście interesująco zarysowuje się historia krakowskiego ośrodka uniwersyteckiego, który odegrał pod pewnymi względami rolę wręcz pionierską. Dzięki ambicjom władz Uniwersytetu, a przede wszystkim ich zrozumieniu dla najnowszych trendów i potrzeb naukowych, pokonując ogromne trudności wynikające z ówczesnego, niezwykle trudnego położenia politycznego i ekonomicznego - stworzono warunki pracy uczonym światowego formatu. Na czoło wysuwają się postacie profesorów L.A. Birkenmajera oraz M.P. Rudzkiego. Ten ostatni jest autorem wielu wybitnych prac naukowych, a przede wszystkim podręczników, na których wychowały się pokolenia polskich i niemieckich geofizyków. Ukoronowaniem tych wszystkich działań było utworzenie w UJ w 1895 r. pierwszej na świecie katedry geofizyki.

Słowa kluczowe: geofizyka, fizyka Ziemi, magnetyzm ziemski, Obserwatorium Krakowskie, obserwatorium magnetyczne, stacja sejsmologiczna, L.A. Birkenmajer, M.P. Rudzki

Słowa kluczowe (w języku angielskim): geophysics, Earth physics, Earth magnetism, Kraków Observatory, magnetism observatory, seismic station, L.A. Birkenmajer, M.P. Rudzki

Prace Geograficzne, 2011, z. 127, s. 7-30.

pl

Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ

ISSN 1644-3586

Pełny tekst (267 KB)